Mes in sociale uitgaven in Hengelo – dit vindt de ChristenUnie ervan
Misschien heb je het deze week al in het nieuws gezien: het sociaal domein van Hengelo is financieel onhoudbaar. Er gaat dan ook flink bezuinigd worden. Een van de oorzaken: de stijgende kosten van de jeugdzorg. Ook de uitgaven voor de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) zijn de afgelopen jaren fors toegenomen. Een trend die niet gaat veranderen. Want naar verwachting gaan een stuk meer mensen gebruikmaken van deze regeling. Dit komt onder meer doordat hulpmiddelen voor ouderen onder de Wmo vallen. Daarnaast krijgen gemeenten waarschijnlijk in de toekomst minder budget van het Rijk voor zaken als bijstandsuitkeringen.
Uitleg over het sociaal domein
Maar wat is het sociaal domein eigenlijk? Onder deze term verstaan we alle inspanningen die de gemeente verricht rond werk, participatie, zelfredzaamheid, zorg en jeugd. In de ruime zin van het woord vallen onder het sociaal domein ook een breed scala aan aanverwante taken. Denk aan de leerplicht handhaven, vroegtijdig schoolverlaten voorkomen, passend onderwijs, leerlingenvervoer, de reguliere en bijzondere bijstand, schuldhulpverlening en (jeugd)gezondheidzorg.
Het college heeft geconstateerd dat er een dringende noodzaak is om het roer om te gooien. Want het aantal cliënten stijgt, zorgvragen worden zwaarder en complexer, en de wachttijden nemen toe. Dit midden in een tijd van onzekerheden, zoals de inflatie, de stijgende rente en de naweeën van corona. Bovendien is het de vraag hoeveel geld wij als gemeente in de toekomst nog van het Rijk kunnen verwachten.
Verschillende manieren om te bezuinigen
Eén ding staat dus vast: we kunnen niet op de huidige voet verder. Maar hoe dan wel? Het college staat voor een fundamentele keuze. Hiervoor zijn 3 mogelijke scenario’s uitgewerkt en ter discussie aan de raad voorgelegd. Deze zijn afgelopen dinsdag tijdens een politieke markt besproken. De emoties liepen hoog op – en terecht.
Dit zijn volgens het college de 3 mogelijke scenario’s:
- Scenario 1: Nieuw sociaal contract
Dit scenario stelt een zeer rigoureuze ingreep voor. We schrokken ervan. Want als ChristenUnie zagen we in dit scenario helemáál geen sociaal contract. Het was erg financieel gedreven en zal een heel harde impact hebben op inwoners die om hulp vragen. Kortom: dit scenario was voor ons niet bespreekbaar.
- Scenario 2: Nieuw Hengelo’s model
Dit scenario richt zich op meer wijkgericht werken en investeringen in preventie Dat klinkt al beter. Toch is de voorbeeldfolder nog steeds afstandelijk en onpersoonlijk geformuleerd. Voor ons zelfs zo erg, dat het mensen afschrikt om überhaupt een hulpvraag bij de gemeente in te dienen. En dat in tijden waar de gemeente taboes wil doorbreken en een toegankelijke en benaderbare overheid wil zijn. Nou, niet met deze folder. De toon maakt immers nog steeds de muziek.
- Scenario 3: Geleide transformatie
Dit klinkt al positiever. Een stapsgewijze en rustige aanpak vinden wij beter passen. In dit scenario worden verschillende initiatieven genoemd. Deze zijn zeker innovatief en het proberen waard. Ook is er ruimte om met partners in gesprek te gaan. Het succes staat of valt immers met de samenwerking met de organisaties en stichtingen in de stad. In dit scenario wordt geïnvesteerd in de basisvoorzieningen en preventie. De menselijke maat staat nog voorop. Want het vertrekpunt moet niet het systeem zijn maar de behoeftes van onze om hulp vragende inwoners.
Bij alle scenario’s werd voorgesteld om in het armoedebeleid te snijden. De huidige 120% bijstandsnorm moest worden verlaagd naar 110% of zelfs 100%. Voor ons als ChristenUnie onbespreekbaar! Samen met de SP en de PvdA hebben we immers de afgelopen jaren juist hard gestreden om de 120% te houden of zelfs naar 130% te brengen. Dat kon toen al niet. Maar er werd wat ruimhartig naar de 120% gekeken, zodat niemand tussen wal en schip zou vallen. Nu moest het mes er dus in. De raad vond dit maar niks en dit voorstel werd vrij snel van tafel geveegd.
Meer duidelijkheid in het najaar
In onze ogen biedt een combinatie van scenario 2 en 3 de meeste kans voor de toekomst. Mits bij de verdere uitwerking partners in de stad worden betrokken. Ook de adviescommissies Wmo en de cliëntenraad minima moeten inspraak hebben. Onze oproep aan het college: ga met zachte hand en menselijkheid te werk. Het gaat niet alleen om cijfers, maar om inwoners uit Hengelo met een hulpvraag.
De SP diende een motie in om meerdere scenario’s uit te werken. Dat sprak ons wel aan, want wij zouden graag een combinatie van scenario 2 en 3 willen zien. Wij hebben er dan ook voor gestemd. Met 13 stemmen voor en 22 tegen haalde deze motie het helaas niet. In het najaar presenteert het college de aangepaste plannen aan de raad. Wordt dus vervolgd…
