De gemeenteraadsvergadering van 26 oktober jl. stond helemaal in het teken van de aangekondigde bezuinigingen voor het sociaal domein. De impact van deze maatregelen is groot. De emoties liepen dan ook hoog op.
Allereerst is het misschien handig om uit te leggen wat het sociaal domein is. Het sociaal domein gaat over specifieke taken van de lokale overheid. Ofwel: de gemeente. Je kunt hierbij denken aan ondersteuning rondom werk en inkomen, participatie, zelfredzaamheid, zorg en jeugd. De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning), de participatiewet en de schuldhulpverlening vallen ook binnen het sociaal domein. Consulenten bij de gemeente bekijken per situatie wat inwoners in hun specifieke situatie nodig hebben en wat ze zelf kunnen. Hiervoor heeft de gemeente een beleidsplan. Hierin staat niet alleen wat ze op welke manier voor welke doelgroep doen, maar ook met wie. Werken ze bijvoorbeeld samen met organisaties dichtbij of met partners uit de regio?
Sociaal domein financieel niet meer houdbaar
Sinds 2012 zijn veel taken die eerder vanuit het Rijk geregeld werden overgedragen aan gemeenten. Dit noemen we ook wel decentralisatie. Gemeenten moeten bijvoorbeeld jeugdhulp nu zelf regelen. Ter compensatie krijgen ze hiervoor geld vanuit het Rijk. Maar helaas is dit geld onvoldoende en komt de uitvoering binnen gemeentes in de knel. De kosten lopen zo op dat er grote tekorten zijn ontstaan. Dat geldt ook voor Hengelo. Voor de komende jaren hebben we in onze gemeente in het sociaal domein een tekort van tussen de 6 en 8 miljoen euro. In perspectief: als gemeente gaven wij het afgelopen jaar 347 miljoen euro uit. Van dat bedrag ging 153 miljoen naar het sociaal domein. Dat is 44%
Roer moet om
Dus heeft het college besloten dat het roer om moet. Het sociaal domein moet anders georganiseerd worden. Dit werd uiteindelijk geformuleerd in het ‘Transitieplan sociaal domein’. Hoe dit eruit ziet en wat we als CU hiervan vinden, heb je al eerder kunnen lezen. Begin oktober werd dit plan behandeld tijdens een politieke markt. Op 26 oktober kwam het ter besluitvorming in de gemeenteraad.
Emoties liepen op
Na een lang en emotioneel beladen debat ging de gemeenteraad akkoord met het Transitieplan (met 26 stemmen voor en 10 stemmen tegen). Ook wij als ChristenUnie stemden uiteindelijk voor. Maar daar gingen wel een aantal moties en amendementen aan vooraf. Het voorstemmen was geen vanzelfsprekendheid voor ons. Zo hebben wij onder meer de motie van de SP over de terinzagelegging van het plan en de verruiming van het aanbod aan wijkhuyzen mede-ingediend en gesteund. Hetzelfde geldt voor hun amendement om voor een aparte verantwoording van het plan te zorgen. Juist omdat het zo omvangrijk en ingrijpend is moet de gemeenteraad naar onze mening een vinger aan de pols kunnen houden.
Twijfels blijven
Als ChristenUnie hebben we ook nog onze twijfels. Het plan is nog niet volledig uitgewerkt en een uitvoeringsplan op detailniveau volgt nog. Dat maakt een besluit ontzettend moeilijk. Maar is het dan wijs om er tegen te stemmen? Wat komt er daarvoor dan in de plaats? Hebben wij een alternatief om kosten te besparen en tegelijkertijd de kwaliteit in de zorg te waarborgen? Nee, want de expertise ligt toch echt bij de ruim 300 ambtenaren die dit plan hebben uitgewerkt. Susanne heeft in haar bijdrage aan het college de volgende vraag gesteld: “Wat voor een gevolg zou het hebben als we het transitieplan een jaar uitstellen, dus de invoer vertragen?” Dan zou het plan beter uitgewerkt kunnen worden. En is er tijd om dit te bespreken met belangrijke partners in de stad en de cliëntenraden.
Sociaal hartinfarct
Het antwoord van de wethouder was helder: het college probeert een ‘sociaal hartinfarct’ te voorkomen. Vertraging van de invoer van dit transitieplan houdt in dat de hele begroting teruggehaald en compleet opnieuw berekend moet worden. Dan kunnen we als gemeente de begroting niet op tijd bij de provincie als toezichthouder voorleggen. Zo riskeren we een boete. Verder lopen aanbestedingsafspraken met zorgaanbieders af. En zonder een plan is er geen duidelijkheid over welke afspraken gelden voor de nieuwe contracten.
Vinger aan de pols
Met deze gevolgen in gedachten hebben we als ChristenUnie ons vertrouwen aan het college gegeven – en dus voorgestemd. Uiteraard gaan we de voortgang nauwlettend volgen. We voelden ook dat het college pal achter het plan staat. Want geen enkele motie die wij samen met de SP hebben ingediend, heeft het gehaald. Ze werden allemaal weggestemd door de collegepartijen.
Oproep aan jou
Graag horen wij van je of je veranderingen in je zorg ervaart en hoe ingrijpend dit is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het wegvallen van een dagbesteding. Ook positieve geluiden horen wij graag. Daarnaast willen we graag weten hoe het aanbod van de 3 reeds geopende wijkhuyzen bevalt. Dat helpt ons om gerichter de vinger aan de pols te houden.
Wil je je ervaringen delen? Stuur dan een mail naar fractie@hengelo.christenunie.nl.
